SAUDADE - KUNSTENFESTIVAL WATOU
Hans van der Ham (1960) studeerde klassiek piano aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en aan het Utrechts Conservatorium, waar hij in 1984 afstudeerde. Daarna volgde hij een opleiding autonome kunst aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam, waar hij in 1989 afstudeerde in de richting schilderen, tekenen en grafische vormgeving. Sinds 1989 werkt Van der Ham in Rotterdam als kunstenaar en heeft hij regelmatig tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Zijn werk wordt vertegenwoordigd door galerie Nouvelles Images. In 2012 richtte Van der Ham de tentoonstellingsruimte Garage Rotterdam op, waarvan hij tot 2015 artistiek directeur en curator was.
Al van kinds af aan voelde Van der Ham een drang naar een surreële wereld. Dat uitte zich toen in bijvoorbeeld het verstoppen van allerlei zelfgemaakte of gevonden dingen in huis, waar alleen hij weet van had. Hier maakte hij dan een schatkaart van en dit was zijn geheime wereld. Nu manifesteert dit zich in dromen, maar ook in zijn kunst. Kijken naar zijn werk voelt dan ook aan als 'het herinneren van een droom'. Van der Ham doet niet alleen beroep op onze verbeelding, hij raakt ook een gevoelige snaar in ieder. De twee werken die hier in de Graanschuur te zien zijn, zijn een perfect voorbeeld van deze combinatie. De inkttekening maakt deel uit van de serie Airloom. Hiervoor baseerde Van der Ham zich op de gelijknamige machine, die werd geconstrueerd in de achttiende eeuw door een man die leed aan schizofrenie. Het doel van die machine was om menselijke beslissingen te sturen en beïnvloeden. Van der Ham voelt zich soms ook bestuurd door zo'n machine. Dat zijn momenten waarop ratio zijn werk overneemt en de kunstenaar dicteert. Algauw komt dan de drang naar het intuïtieve terug. Wat hij daarna vertaalt in beelden voelt als een vrijheid zoals je enkel kan voelen in een droom, die grenst aan het waanzinnige. Pas als dat lukt vindt Van der Ham een werk geslaagd en krijgt het bestaansrecht, waarna het in vrijheid zelfstandig verder kan leven.
Het tweede werk, een gouache (schildertechniek vergelijkbaar met de aquarel) is een reactie op zijn inkttekeningen. Terwijl bij een inkttekening elke lijn die je zet definitief is, is dit bij een gouache veranderlijk. Van der Ham vindt het spannend om iets te laten ontstaan uit vlekken en mislukkingen, dit maakt zijn onderbewustzijn wakker en geeft hem een vrij gevoel. Ondanks de intimiteit van het formaat en het materiaal, heeft deze techniek de mogelijkheid om een veel grotere wereld te creëren. En laat dat nu net zijn waar Van der Ham naar verlangt.
